یکی از نوآوری‌های شاخص و اثربخش در حوزه فرآوری مواد معدنی در شرکت مس کاوان نماد، به‌کارگیری فناوری «سورتر» یا جداساز هوشمند با استفاده از اشعه ایکس (X-ray Sorting) است. سورتر شرکت مس کاوان نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش عیار خوراک ورودی به خطوط تغلیظ، کاهش مصرف انرژی و بهینه‌سازی مصرف آب در فرآیند فرآوری ایفا می‌کند.

سورتر دستگاهی هوشمند است که با استفاده از فناوری اشعه ایکس، ترکیب و میزان عناصر درون سنگ‌ها را شناسایی کرده و براساس الگوریتم‌های از پیش تعیین‌شده، (آنالیزهای XRD و XRF)  سنگ‌های کم‌عیار یا باطله را از سنگ‌های پرعیار تفکیک می‌نماید. هدف اصلی از به‌کارگیری این فناوری در شرکت مس کاوان، پرعیارسازی پیش از ورود به خط تغلیظ و کاهش بار عملیاتی و انرژی‌بر بر روی خطوط اصلی است.

مشخصات فنی و عملکرد سورتر

سورتر این امکان را دارد که بسته به هدف عملیاتی تنظیم شود؛ به‌عنوان مثال:

مزایای استفاده از سورتر در شرکت مس کاوان

فرآیند پرعیارسازی با سورتر زیر نظر مستقیم واحد مهندسی فرآوری انجام می‌شود. تنظیمات دستگاه بر اساس داده‌های به‌دست‌آمده از آنالیزهای آزمایشگاهی شامل XRD و XRF تعیین می‌گردد. مهندسان شرکت به‌صورت مستمر عملکرد دستگاه را پایش و بهینه‌سازی می‌کنند تا دستیابی به بالاترین راندمان تضمین شود.

استفاده از سورتر شرکت مس کاوان علاوه بر اثرات مثبت اقتصادی، تأثیرات مثبتی بر محیط‌زیست نیز دارد. با کاهش حجم باطله، میزان تولید ضایعات و مصرف منابع طبیعی به‌شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد. همچنین، آب مورد نیاز برای فرآیندهای بعدی کمتر شده و استفاده از مواد شیمیایی و انرژی نیز بهینه می‌شود.

سورتر شرکت مس کاوان نماد نمونه‌ای از پیاده‌سازی موفق فناوری‌های نوین در صنعت معدن ایران است که توانسته در کنار افزایش بهره‌وری، نقش مهمی در حفاظت از محیط‌زیست، کاهش هزینه‌ها و ارتقاء کیفیت محصول ایفا کند. این فناوری بخشی جدایی‌ناپذیر از رویکرد علمی و توسعه‌محور این شرکت در مدیریت منابع و فرآوری پایدار مواد معدنی است.